Regelmatig ga ik met mijn lief naar het Nationale Ballet. Omstreeks Kerst is er altijd een verhalend klassiek ballet. Dit jaar ‘The sleeping beauty’. Vergezeld van meerdere kleine en grotere kinderen genoten we van schoonheid, beweging, romantiek, prachtige dans en een mooi verhaal.
In een eerste blik lijkt het verhaal te gaan over de prinses die gered wordt door haar prins. Dat is een beeld dat weerklank vindt in alle “meisjesharten”. En de rol van prins heeft ook zo zijn aantrekkingskracht op kleine en grote jongens. Voor mij gaat het verhaal over iets anders.
Het verhaal
De prinses krijgt als baby allemaal goede wensen mee van goede witte feeën. Het is feest, de feeën dansen, de gasten hebben plezier en het leven is goed. Plotseling is er tumult, lawaai… Een grote zwarte fee, vergezeld door eveneens zwarte onduidelijke wezens betreedt de feestzaal. Ze krijst, ze is boos en is angstaanjagend. Zij is niet uitgenodigd op het geboortefeest! En als wraak voor dat feit, spreekt ze een vloek uit over de prinses. Ze wenst haar dood!
Ook de witte feeën zijn in rep en roer. Ze richten zich op! We zien een krachtmeting tussen de zwarte en voornaamste witte fee… Spannend. Ze zijn even groot, even lang. De witte fee lijkt heel zachtaardig, tegelijkertijd zien we haar met gerichte staccato bewegingen de zwarte fee trotseren. En dat helpt. De zwarte fee deinst terug, en verlaat kakelend lachend het feest. Echter: de vloek is gedaan… en kan niet helemaal ongedaan worden gemaakt. Kan alleen worden verzacht: de prinses zal als ze 16 jaar is en zij zich prikt aan het spinnewiel in slaap vallen. Voor héél lang! Wel 100 jaar!
En zo gebeurt het ook. We zien een nieuw feest. De verjaardag van de prinses, 16 jaar vandaag. Er zijn al heel wat prinsen die belangstelling voor haar hebben. De prinses geniet ervan, dat is duidelijk te zien. Ineens komt er een nieuw wezen binnen, die iets in haar hand stopt; een spinnewiel! Voordat de prinses het in de gaten heeft prikt ze zich in de vinger. Iedereen in rep en roer, maar het kwaad is al geschied. De prinses beweegt minder, langzamer, tot ze op de grond neervalt. In slaap. En niemand krijgt haar meer wakker.
In het volgende tafereel zien we het bos. Het kasteel en de slapende prinses zijn helemaal aan het zicht onttrokken. Overwoekerd, verdwenen voor een oppervlakkige toeschouwer. Er is lawaai in het bos, trappelend, lachend, daar zijn de prins en zijn vrienden. De prins is op jacht. Hij geniet van het leven, jagen is een mooie bezigheid. Ze hebben plezier, ze maken lol.
En ze lijken te zoeken. Er knaagt iets. Een onduidelijk vaag verlangen. Soms droomt de prins van een witte engel die hem iets probeert te zeggen… dan is het ook weer weg. Soms ziet hij ineens een glimp van diezelfde engel. Een glimp van een poort, een slapend wezen. Wat wil die engel? Hij schudt die vage beelden van zich af en concentreert zich weer op de jacht. En toch? Zijn nieuwsgierigheid is gewekt.
Als hij opnieuw een witte engel ziet laat hij zich leiden. Hij volgt haar gang, hij kijkt rond. Ineens ziet hij een poort. Heel vreemd dat hij die niet eerder heeft gezien. Tja, hij heeft geen sleutel… ach dat is niet nodig ziet hij dan, de poort gaat gewoon open als hij er een duwtje tegen geeft. Hij loopt door de poort en ziet ineens de prinses liggen op het bed midden in het bos. Onmiddellijk rent hij naar haar toe en kust hij haar. Dat heeft een verbazingwekkend effect. De prinses opent haar ogen. Ze herkent haar prins, staat op, danst en danst… Ze dansen samen. Ze dansen als een eenheid. Harmonie, Schoonheid, Samen stralend. Ze stralen vreugde uit. Dat is besmettelijk! Alle mensen die er zijn dansen mee. Eén groot feest! En ze leefden…
De diepte in het verhaal
Ik zag daar op het podium in alle schoonheid de innerlijke reis, die ieder van ons kan gaan, uitgebeeld en voorgedanst.
Het geboortefeest
Als een baby gezond ter wereld komt is het feest groot. Ik vind het altijd roerend om in de ogen van een baby te kijken. Alsof alle wijsheid uit de kosmos erin te lezen is. Ogen die vol zijn van aanwezigheid. Erin kijkend is er een fractie van één-zijn. Als er genoeg veiligheid in huis en buitenshuis is voor de baby groeit de uitdrukking in de ogen mee met de groei van de baby. Als moeder en vader de liefde voor elkaar zichtbaar uitdrukken helpt dat voor de baby die open ogen te houden.
Tegelijkertijd moet er van alles geleerd worden. Groter groeiend moeten we presteren, succes hebben in wat we doen, passen in sociale en maatschappelijke formats.
Ieder opgroeiend mensenkind ervaart dat we leven in een wereld waar dualiteit de norm is.
Dat wil zeggen dat er altijd onderscheid wordt gemaakt in goed en fout en dat er de bijbehorende oordelen zijn. Dat geldt zeker voor hoe we onszelf gaan ervaren in het opgroeien. Er zijn altijd kanten van onszelf of ervaringen in onszelf die we liever niet zien.
De zwarte heks
Zij is niet uitgenodigd niet welkom. Ken je de zwarte heks in jezelf? Ondermijning van jezelf, (die 7 moet een 8 zijn) angst, twijfel aan zelfvertrouwen en wantrouwen (ze willen mij niet).
Alle gevoelens die te maken hebben met "ik ben beter dan jij" of “ik ben slechter dan jij”; minachting van de ander, die anders is. Geweld doen aan de ander om jezelf beter te voelen. Kortom: dat deel in jezelf waarin je jezelf niet op waarde schat en daarmee de ander ook niet op waarde schat. Deze zwarte heks hoort erbij. Ze is ook waardevol. Ze stimuleert ons om sterker te worden als persoon. Om een gezond ego op te bouwen. Mits je haar verwelkomt en uitnodigt natuurlijk. Haar macht wordt te groot als ze niet wordt uitgenodigd. Ondergronds doet ze haar werk om ineens op een onbewaakt ogenblik op te duiken. En de “open blik vol wijsheid” te verdringen. Hier delft de witte engel het onderspit.
De witte engel
In de blik van de baby, die in veiligheid ter wereld komt, krijgt de witte engel alle ruimte. Alsof je kijkt tot in de ziel van deze nieuwe wereldburger. De ziel zie ik als de plek waar wijsheid huist, waar ons hart spreekt. Waar een diep besef is dat we als persoon kleiner zijn dan het leven zelf; waar we weten dat verdriet en pijn bij het leven hoort. Waar we schoonheid herkennen en de lichtkracht in de ander kunnen zien. De witte engel stimuleert ons te luisteren naar onze ziel. Daar gebruikt ze van alles voor. We hebben bijvoorbeeld een droom over iets wat onze ziel raakt. We krijgen een plotselinge ingeving. Of we voelen ons geraakt in een ontmoeting. De witte engel danst in de stilte van de natuur of komt tot je in muziek. De witte engel wijst ons de weg naar de ziel.
100 jaar slapen
Het is een enorme uitdaging om op te groeien en zowel de witte engel als de zwarte heks in onszelf te erkennen. De druk van het scheiden, van wat goed is en van dat wat fout is, is vaak te groot. De kracht van veroordeling is groot. Er zijn allerlei polariteiten in één mens: krachtig en kwetsbaar, zachtaardig en hard, rationeel en intuïtief, scherpzinnig en onnozel en ga zo maar door. Vaak zie ik dat de polen die bij het ego horen de overhand krijgen. Assertief zijn, presteren, naar buiten gericht zijn, presenteren, consumeren, succes hebben en ik-gericht zijn wordt erg gewaardeerd, ook vaak overgewaardeerd.
Allemaal een eigen egotrip?
Tot we op een onverwacht moment geprikt worden. Dat lijkt niet zo erg, gewoon een wondje in je vinger. Maar langzaam en zeker sukkelen we in slaap. Dat wil zeggen; de stem van onze ziel is overwoekerd en verborgen geraakt. De prinses ligt verborgen in het bos.
De kus van de prins
Hoe onze egotrip ook gaat er blijft altijd iets knagen. Een vaag verlangen, een onvervuld verlangen. We gaan zoeken: we zien de prins jagen, ronddwalen, actief in het bos bewegen, zoekend. Almaar door, voortdurend een nieuwe jacht. Het verlangen raakt niet gestild. Het gevoel van onvervuld zijn blijft. Af en toe een vreemde glimp van een wit wezen. Een droom die iets vertelt. De witte engel die signalen geeft. Lastig om naar te luisteren. Het past niet in de dagelijkse tred van ons leven. De witte engel is geduldig. Ze blijft signalen geven. Als de prins van moeheid rondtolt in het bos, er bijna bij neervalt, is er meer ruimte om te luisteren. Hij volgt het beeld van de witte engel… vindt de poort, die gewoon open is en ziet de prinses. Hier is een belangrijk moment: herkent hij de prinses als zijn ziel? Erkent hij het feit dat de prinses zijn essentie is? In de wijze waarop hij de slapende prinses kust zien we dat dat zo is. Het is een ontmoetingskus. Een kus die erkenning geeft.
De vreugdedans
De prinses ontwaakt. En danst vol vreugde, krachtig, sierlijk en vol levenslust. Al dansend ontmoet ze haar prins. In de gezamenlijke dans ontstaat een harmonie die schoonheid uitstraalt. Dat is de harmonie die ontstaat als ego en ziel beiden hun ruimte in ons in kunnen nemen. Een krachtige harmonie waarin zowel de zwarte heks als de witte engel bestaansrecht heeft. Op dit moment in de reis ervaren we éénheid.
Elly Meyles
Den Haag, januari 2018
(Foto: Marc Haegeman)